مکمل‌های مهمی که زنان باردار باید مصرف کنند
تاریخ انتشار: ۲۷ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۰۵۶۹۱
همشهری آنلاین: این دسته از خانم‌ها، باید معاینات دوره‌ای خود را حتماً انجام بدهند و برای مصرف هرگونه دارو یا مکمل، از پزشک یا داروساز خود مشورت بگیرند تا مشکلی برایشان به وجود نیاید. فولیک اسید و آهن، مکمل‌های بسیار مهمی هستند که خانم‌ها باید در زمان بارداری از آن زیر نظر پزشک یا داروساز استفاده کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«دکتر الهام هاشمی» داروساز و مشاور مرکز اطلاعات داروها و سموم (DPIC) و «دکتر حمیدرضا اصلانی» داروساز بالینی و مشاور مرکز اطلاعات داروها و سموم (DPIC)، شما را با این دو مکمل آشنا می‌کنند.
علت استفاده از آهن در دوران بارداری چیست؟بر اساس مطالعات و بررسی‌های انجام گرفته توسط سازمان بهداشت جهانی در دنیا در حدود ۸/۴۱ درصد از زنان باردار دچار کم‌خونی هستند. پیشگیری از ابتلای مادر به کم‌خونی در دوران بارداری بسیار اهمیت دارد، چون در صورت عدم تأمین آهن موردنیاز مادر، احتمال بروز مشکلاتی از جمله تولد نوزاد با وزن کم، زایمان زودرس و کم‌خونی مادر افزایش می‌یابد. در طول مدت دوران بارداری در حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد حجم خون مادر افزایش پیدا می‌کند.
در نقطه‌ی مقابل، افزایش گلبول‌های قرمز، در دوران بارداری در صورت عدم مصرف مکمل آهن ۱۵ تا ۲۰ درصد خواهد بود، در نتیجه غلظت خون مادر در دوران بارداری کاهش می‌یابد. به همین دلیل در دوران بارداری، میزان نیاز بدن مادر به آهن بیشتر می‌شود که عموماً با مصرف مواد غذایی امکان تأمین این مقدار، وجود ندارد.
آهن را چگونه باید مصرف کرد؟میزان نیاز روزانه آهن در دو جنس (زن و مرد) و در مراحل مختلف زندگی متفاوت است. به‌عنوان‌مثال، میزان نیاز روزانه، در خانم‌های یائسه هشت میلی‌گرم و خانم‌های غیریائسه ۱۸ میلی‌گرم است. بر اساس توصیه سازمان بهداشت جهانی در دوران بارداری، برای پیشگیری از ابتلا به کم‌خونی به‌صورت روزانه و مرتب باید از آهن استفاده شود. استفاده از آهن باید تا حداقل سه ماه بعد از زایمان ادامه یابد.
آیا می‌توان نیاز به آهن را از طریق غذا تأمین کرد؟آهن موجود در مواد غذایی به دو نوع «هِم» (heme) و «غیر هِم» (non heme) تقسیم می‌شود. درواقع، آهن موجود در غذاهای حیوانی که دارای هموگلوبین است، از نوع آهن «هم» هستند که از آن جمله می‌توان به آهن موجود در گوشت قرمز، پرندگان و ماهی اشاره کرد. آهن موجود در غذاهای گیاهی که فاقد هموگلوبین هستند، از نوع آهن «غیر هم» محسوب می‌شوند که از لحاظ بیولوژیک ارزش بسیار پایینی دارند.
جذب آهن «هم» در حدود ۱۵ تا ۳۰ درصد است و دیگر مواد غذایی مصرفی (مانند لبنیات و چای) در جذب آهن نوع «هم» تأثیری ندارند. در عوض، جذب آهن «غیر هم» بسیار کمتر و در حدود ۲ تا ۲۰ درصد است و تحت تأثیر مصرف مواد غذایی از جمله لبنیات، چای، فیبر و... میزان جذب آهن کاهش پیدا می‌کند. آهن موجود در بیشتر مکمل‌ها از نوع «غیر هم» بوده و جذب آن‌ها تحت تأثیر رژیم غذایی و دارویی قرار می‌گیرد، به همین دلیل تداخلات غذایی آن باید موردتوجه قرار گیرد و به‌دقت رعایت شود.
آهن موردنیاز در دوران بارداریبر اساس استانداردهای جهانی میزان نیاز روزانه‌ی خانم‌های باردار (درصورتی‌که مبتلابه کم‌خونی نباشند) برای پیشگیری از بروز کم‌خونی حداقل ۲۷ میلی‌گرم و حداکثر ۱۰۰ میلی‌گرم آهن خالص است.
چه زمانی باید دوز بالا برود!درصورتی‌که خانم باردار به کم‌خونی مبتلا باشد، میزان نیاز روزانه به آهن بیشتر از میزانی است که برای پیشگیری استفاده می‌شود و با توجه به میزان کم‌خونی، پزشک دوز موردنیاز آهن را تعیین می‌کند.
به زمان مصرف توجه کنیدبا توجه به اینکه مصرف همزمان غذا و مکمل آهن، جذب آهن را به میزان ۴۰ درصد کاهش می‌دهد، بهترین زمان مصرف مکمل آهن طی روز و با معده خالی و همراه یک لیوان آب یا آب‌میوه محسوب می‌شود. منظور از شکم خالی یک ساعت قبل از غذا یا دو ساعت بعد از غذاست، البته این در صورتی است که فرد دچار عوارض گوارشی دارو نشود یا عوارض گوارشی دارو، در حد قابل‌تحمل برای بیمار باشد.
درباره عوارض آهن چه می‌دانید؟آهن مانند هر دارو یا مکمل دیگری عوارض مخصوص به خودش را دارد. برای مثال، ۱۰ درصد عوارض گوارشی، شامل یبوست، تیرگی مدفوع، تهوع، دردهای شکمی، استفراغ و... می‌شود. یک تا ۱۰ درصد عوارض گوارشی ناشی از مصرف آهن، اسهال، سوزش سر دل، تغییر رنگ ادرار و... است. املاح مختلف آهن، از لحاظ میزان اثربخشی، میزان جذب و بروز عوارض تقریباً مشابه یکدیگرند. در حال حاضر یکی از اقداماتی که در راستای کاهش عوارض جانبی گوارشی آهن صورت گرفته، تهیه و فرموله کردن ترکیبات آهن به‌صورت روکش‌دار (Enteric Coating Formulation) است. این تغییر در فرموله کردن، باعث کاهش عوارض گوارشی شده، اما این مسئله، جذب آهن در روده را دچار اختلال می‌کند و باعث می‌شود که جذب، به‌درستی صورت نگیرد و نهایتاً جذب آن در حدود ۳۰ درصد در این فرمولاسیون‌ها نسبت به ترکیبات با فرمولاسیون معمولی کاهش یافته است.
عوارض گوارشی آهن با گذشت زمان کمتر می‌شود، اما در صورت عدم تحمل عوارض گوارشی در ابتدای مصرف، بهتر است زمان استفاده‌ی آن را به شب و هنگام خواب موکول کرد (البته باید از دو ساعت قبل، فرد غذایی نخورده باشد). یکی دیگر از راه‌هایی که برای این مسئله وجود دارد، این است که مکمل آهن با شکم پرمصرف شود، انجام این کار باید تا زمانی که ایجاد تحمل گوارشی، به وجود بیاید، ادامه داشته باشد، بعد از آن می‌توان با شکم خالی نیز از آهن استفاده کرد.
تداخلات مکمل‌های حاوی آهن با داروهاروی (Zn)، کلسیم و دیگر املاحی که در اصلاح دو ظرفیتی هستند، باعث کاهش جذب آهن می‌شوند. برای رفع این مشکل، باید حداقل دو ساعت فاصله، بین مصرف دو مکمل ایجاد کرد. داروهای کاهنده ترشح اسید معده (امپرازول «Oemperazol» و...) نیز در جذب آهن اختلال ایجاد می‌کنند. آن دسته از افرادی که از داروی لووتیروکسین (levothyroxin) استفاده می‌کنند، باید توجه داشته باشند که مصرف همزمان آهن با این دارو، ممکن است باعث بروز کم‌کاری تیروئید شود. برای رفع این مشکل، باید حداقل چهار ساعت بین مصرف دارو و آهن فاصله ایجاد کرد، ضمن اینکه عملکرد غده‌ی تیروئید باید موردبررسی قرار بگیرد.
همچنین استفاده از داروها یا مکمل‌هایی که دارای ترکیبات آلومینیوم، کلسیم و منیزیوم هستند نیز باعث ۳۰ تا ۴۰ درصد، اختلال در کاهش عملکرد آهن می‌شوند. برای رفع این مشکل باید مصرف آهن را به حداقل دو ساعت قبل یا چهار ساعت بعد از مصرف ترکیبات حاوی آلومینیوم، کلسیم و منیزیم موکول کرد. تداخلات آهن، تنها به این موارد محدود نمی‌شوند و افراد برای مصرف هر نوع مکمل یا دارو باید با داروساز خود مشورت کنند.
چرا اسیدفولیک مصرف کنیم؟یکی از شایع‌ترین نقایص جنینی، نقص لوله‌ی عصبی (NTDs) در جنین است. طوری که آمارها نشان می‌دهند سالانه در آمریکا از هر ۱۰۰۰ تولد زنده یک کودک با نقص لوله‌ی عصبی متولد می‌شود. علاوه بر این، نقص لوله‌ی عصبی می‌تواند منجر به مشکلات دیگر، از جمله سقط‌جنین شود. خانم‌های باردار علاوه بر مصرف مکمل آهن، باید به مصرف فولیک اسید (Folic acid) نیز توجه کافی داشته باشند. مطالعات ثابت کرده‌اند که استفاده از فولیک اسید در دوران بارداری می‌تواند میزان بروز نقص لوله‌ی عصبی را کاهش دهد، این مسئله حتی در مادرانی که سابقه تولد نوزاد با نقص لوله‌ی عصبی دارند نیز مصداق دارد.
توجه به زمان مصرف فولیک اسیدنقص لوله‌ی عصبی در ماه اول بارداری اتفاق می‌افتد، یعنی زمانی که بسیاری از زنان، از بارداری خود اطلاع ندارند. به همین دلیل توصیه می‌شود تمامی خانم‌هایی که در سن باروری قرار دارند و احتمال بارداری برای آن‌ها وجود دارد، به‌صورت مرتب و روزانه از فولیک اسید استفاده کنند. در مواردی که قصد بارداری به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده وجود دارد، مصرف فولیک اسید باید حداقل یک ماه قبل از اقدام به بارداری شروع شود. استفاده از فولیک اسید باید در طول دوران بارداری و حداقل در سه ماه اول بارداری ادامه یابد.
تأمین فولیک اسید از غذاشاید خیلی از افراد تصور کنند که می‌توان فولیک اسید را از غذا تأمین کرد، درحالی‌که این باور نادرست محسوب می‌شود، چون میزان فولیک اسید موجود در غذا کم است و پخت‌وپز می‌تواند باعث از بین بردن فولیک اسید شود. از طرفی فیبر موجود در غذا مانعی برای جذب فولیک اسید محسوب می‌شود؛ بنابراین استفاده از فولیک اسید به‌صورت مکمل در دوران بارداری ضروری است.
چه قدر به فولیک اسید نیاز دارید؟میزان نیاز به فولیک اسید در موارد معمول ۴/۰ تا ۸/۰ میلی‌گرم، به‌صورت روزانه است، بیشتر مولتی‌ویتامین‌های دوران بارداری، می‌توانند این میزان فولیک اسید را تأمین کنند. البته فولیک اسید به‌صورت محصول جداگانه نیز وجود دارد و می‌تواند مورداستفاده قرار بگیرد. نکته مهمی که در مورد مصرف فولیک اسید باید به آن توجه شود، رعایت فاصله زمانی حداقل دوساعته با چای است، به عبارت روشن‌تر، دو ساعت قبل و دو ساعت بعد از مصرف فولیک اسید، باید از نوشیدن چای اجتناب کرد.
چه موقع فولیک اسید با دوز بالا مصرف کنید؟مصرف دوز بالای فولیک اسید در مادرانی که سابقه تولد نوزاد با نقص لوله‌ی عصبی دارند، ضروری است. همچنین مادرانی که از داروهای ضد تشنج استفاده می‌کنند، باید حتماً استفاده از فولیک اسید را مدنظر داشته باشند. گاهی پزشک، ممکن است برای برخی از افراد که به مشکلات یادشده مبتلا نیستند، مصرف فولیک اسید با دوز بالا را توصیه کند. لازم به ذکر است که منظور از دوز بالای فولیک اسید، مصرف روزانه‌ی چهار تا پنج میلی‌گرم فولیک اسید است.
کد خبر 788817 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها خبر مهم فرزندآوری دارو مادرمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: خبر مهم فرزندآوری دارو مادر استفاده از فولیک اسید میزان نیاز روزانه دوران بارداری مصرف فولیک اسید فولیک اسید عوارض گوارشی موجود در غذا آهن موجود مواد غذایی کم خونی ساعت قبل میلی گرم مکمل آهن خانم ها جذب آهن مکمل ها دو ساعت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۰۵۶۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بسته‌های ویژه مادران باردار به ۸۲۵ هزار خانوار خراسان رضوی تعلق می‌گیرد
غلامرضا زارعی مدیر دفتر اجتماعی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی گفت: بر اساس ماده ۲۴ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است طبق معرفی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و همکاری برخی نهاد‌ها به مادران باردار، شیرده و دارای کودک زیر پنج سال سبد تغذیه و بسته بهداشتی رایگان را به صورت ماهانه اختصاص دهد.
او افزود: بر همین اساس شارژ اعتبار خرید بسته‌های غذایی و بهداشتی به میزان حدود ۶ میلیون ریال برای مادران دارای فرزند شیرخوار شامل ۲ میلیون و ۳۰۵ هزار و ۱۱۰ نفر از سه دهک اول درآمدی انجام شده است.
مدیر دفتر اجتماعی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی ادامه داد: به منظور حمایت از مادران ایرانی در فرزندآوری و حرکت به سوی جوانی جمعیت، بسته‌های غذایی و بهداشتی به مادران دارای فرزند شیرخوار (زیر ۲ سال) در بستر کالابرگ الکترونیکی اختصاص یافته است.
زارعی بیان کرد: ۱۶ هزار و ۵۷۱ شعبه فروشگاه زنجیره‌ای و خرد در استان خراسان رضوی آماده عرضه بسته‌های غذایی و بهداشتی ویژه مادران دارای فرزند شیرخوار و زیر پنج سال هستند.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است